Chechen
Forum
lingvoforum.net
Counter
hitwebcounter
Xeo-Voice is a freeware program and server for the speech synthesis, the reciting a poetry and the vocalizing a music with the function of the recording a sound to the file. Chechen language (cyrillic alphabet 1938) is supported.
By default the stress falls to the first syllable of the word, else add the backquote after the stressed vowel.
See the texts in chechen language (cyrillic alphabet 1938) at nohchalla.com, ce.wikipedia.org, etc.
=================================================================================
To input the text through the keyboard, the program Xeo-Voice 1.x uses two standard layots: english and english-russian. On the base of UTF-8 table the special alphabet was created for chechen language.
---------------------------------------------------------------------------------
CHECHEN ALPHABET 2013 for Xeo-Voice 1.x
Author: Ronald Sp4rk
E-mail: sp4rk@safe-mail.net, sp4rk@myway.com
Site: http://sp4rk.qc.to/xeo-voice/che/doc/
Created (v1.19): 08.05.2018
---------------------------------------------------------------------------------
Chechen alphabet 2013 contains the symbols which are necessary for the correct recording, the reading and the pronunciating of the texts in english language. 4 encodings are supported.
The encoding cyr-2013 is completely based on the cyrillic alphabet, the encoding lat-2013 - on the latin alphabet. In the encoding eng-rus-2013 (english-russian layot), instead of the cyrillic symbols, which are not present in the russian alphabet, the letters from the english alphabet are taken. In the encoding eng-2013 (english layot) all symbols are replaced by the english letters and their combinations.
All encodings 2013 are completely convertible among themselves. It is possible to enter the symbols in english or english-russian layot and then to encode the text into cyrillic or latin alphabet, and on the contrary.
The letters Е е, Ё ё, Ю ю, Я я were liquidated. The combinations of the letter Й й and the corresponding vowel by the phonetic transcription are used instead of them. The abruptives Къ къ, КӀ кӀ, ПӀ пӀ, ТӀ тӀ, Ӏ, were liquidated too. The combinations of the letter and the hamza Ъ ъ are used instead of them. The writing of 6 old letters is changed: Аь аь on Ә ә, ГӀ гӀ on Ғ ғ, Кх кх on Қ қ, Оь оь on Ө ө, Уь уь on Ү ү, ХӀ хӀ on Һ һ. The letter Хь хь was amalgamated with Һ һ. 2 letters are added: Ў ў and Ӹ ӹ. Read more in the notes below.
=================================================================================
lat-1938 ipa cyr-2013 eng-rus-2013 lat-2013 eng-2013
cyrillic ipa cyrillic eng.-rus. latin eng.
А а 01. a А а А а A a A a
Аь аь 02. æ Ә ә Я я Ä ä A'/Ah a'/ah [5]
Б б 03. b Б б Б б B b B b
В в 04. v В в В в V v V v
Г г 05. g Г г Г г G g G g
ГӀ гӀ 06. ɣ Ғ ғ G g Ğ ğ Gh gh
Д д 07. d Д д Д д D d D d
ʲe Е е ЬЕ ье Ê ê 'E 'e
Е е 08. e Ě ě Е е E e E e
ʲo Ё ё ЬО ьо Ô ô 'O 'o
Ж ж 09. ʒ Ж ж Ж ж Ž ž Zh zh
З з 10. z З з З з Z z Z z
ʲi И и ЬИ ьи Î î 'I 'i
И и 11. i Ӥ ӥ И и I i I i
Й й 12. j Й й Й й Y y Y y
К к 13. k К к К к K k K k
Кх кх 14. q Қ қ Q q Q q Q q
Л л 15. l Л л Л л L l L l
М м 16. m М м М м M m M m
Н н 17. n Н н Н н N n N n
О о 18. o О о О о O o O o
Оь оь 19. ø Ө ө Ё ё Ö ö O'/Oh o'/oh [5]
П п 20. p П п П п P p P p
Р р 21. r Р р Р р R r R r
С с 22. s С с С с S s S s
Т т 23. t Т т Т т T t T t
У у 24. u У у У у U u U u
Уь уь 25. y Ү ү Ю ю Ü ü U'/Uh u'/uh [5]
26. w Ў ў [1] W w W w W w
Ф ф 27. f Ф ф Ф ф F f F f
Х х 28. x Х х Х х Ȟ ȟ ħ [7] Kh kh
ХӀ хӀ 29. h Һ һ Y h [4] H h X x
Ц ц 30. ts Ц ц Ц ц C c C c
Ч ч 31. tɕ Ч ч Ч ч Ç ç Ch ch
Ш ш 32. ʃ Ш ш Ш ш Š š Sh sh
Щ щ 33. ɕ Щ щ Щ щ Ş ş Xh xh
Ъ ъ 34. ʔ Ъ ъ [3] Ъ ъ ˆ ˆ ^ ^
Ы ы 35. ɨ Ы ы Ы ы Ǐ ǐ ı [6] I'/Ih i'/ih [5]
36. ə Ӹ ӹ [2] I i Ÿ ÿ Y' y'
Ь ь 37. ʲ Ь ь Ь ь ' ' ' '
Э э 38. ɛ Э э Э э Ě ě E'/Eh e'/eh [5]
ʲu Ю ю ЬУ ьу Û û 'U 'u
ʲa Я я ЬА ьа Â â 'A 'a
The remark: Also the encodings arab-2013 and brai-2013 are supported. See the consolidated table in Menu -- Help -- Manual, or at the site: http://sp4rk.qc.to/xeo-voice/inter/doc/
It is needed to appreciate that the case of the letters is lost while encoding into the arabic alphabet.
---------------------------------------------------------------------------------
Notes:
[1] The new letter Ў ў as an english letter W w was added. It is a nonsyllabic.
[2] The new letter Ӹ ӹ as a "schwa" was added. It is used instead of the reducted stressless vowels.
[3] The letter Ъ ъ is used only as an hamza (a short pause) or for writing an abruptives.
[4] In the encoding eng-rus-2013 the upper-case leter H (h) is occupied with the cyrillic Н (н), therefore the letter Y was taken instead of the latin H.
[5] In the encoding eng-2013 the vowels A' a', O' o', U' u', I' i', E' e', Y' y' are possible to be written as Ah ah, Oh oh, Uh uh, Ih ih, Eh eh, Yh yh respectively. The such writing is used before a vowels and in the words with the specified stresses.
[6] In the encoding lat-2013 it is allowed to write ı instead of ǐ, but it is prohibited to write I instead of Ǐ.
[7] In the encoding lat-2013 it is allowed to write ħ instead of ȟ.
=================================================================================
4 speech style are supported: russian, english, french and arabic. In english style the alveolar [r] is automatically changed on the approximant [ɹ], the alveolar [l] is changed on the velar [ʟ], the dental [t], [d] and [n] are changed on the alveolar [t], [d] and [n] accordingly. In french style [r] is changed on the uvular [ʀ], in arabic style [ɰ] is changed on the glottal [ʕ].
=================================================================================
Example of the reencoding of text
cyr-1938: Нохчийн мотт (оьрс. Чеченский язык) — вайнехан меттанийн юкъа богӀу мотт а, нохчийн къоман мотт. Нохчийн мотт баьржина бу Нохчийн Республикехь, ГӀалгӀайчохь, ДегӀастанан Хаси-Эвлан кӀоштехь а Ӏовхан кӀоштехь а Бабаюртан кӀоштехь а Кизилюртан кӀоштехь а, Гуьржийчоьнан Ахметан муниципалитетехь а. 2010 шарахь ларарца Россехь 1354705 адамо буьйцуш бу и мотт. Россехь нохчийн мотт баьржина хиларца пхоьалгӀа меттехь бу (оьрсийн, ингалсан, гӀезалойн а, немцойн а меттанийн тӀаьхьа). Нохчийчоьнан (оьрсийн маттаца нийсса) официальни мотт а, кхин ДегӀастанан литературан меттанех цхьа мотт а бу иза. Ӏилманчашна хетарехь, нохчийн йозанан истори шен орамашкахь дукха генара схьайогӀуш ю. Кхо-диъ эзар шо хьалха даьхначухурриташ, урарташ олчу къаьмнийн йоза туьдуш, Ӏилманчаша пайдаоьцу хӀинцалерчу вайнехан меттанех а. Ширачу урартийн, хӀинцалерчу нохчийн меттанашкахь цхьаьнайогӀуш алссам меттигаш карайо. Уьш ю лексикехь, морфологехь, синтаксисехь, дошкхолларан кепашкахь. Оцу а, кхиболчу а исторически хаамашна тӀе а тевжаш, дуьненахь а шайн цӀерш евзаш болчу Ӏилманчаша билгалдаьккхина: нохчий, гӀалгӀай, бацой шех схьабевлла долу шира къам Урарту пачхьалкхерчу къаьмнийн маттаца шен мотт цхьаьнабогӀуш хилар. Цу тӀе а доьгӀна урартийн клинопись нохчийн а шира йоза ларало, боху Ӏилманчаша.
cyr-2013: Нохчӥйн мўот (өрс. Чěчěнскӥй йазык) - вайнěхан мěттанӥйн йуқа боғу мўот а, нохчӥйн қоман мўот. Нохчӥйн мўот бәржӥна бу Нохчӥйн Рěспублӥкěһ, Ғалғайчоһ, Дěғастанан Хасӥ~эвлан кӹъоштěһ а ӹъовхан кӹъоштěһ а Бабайуртан кӹъоштěһ а Кӥзӥлйуртан кӹъоштěһ а, Гүржӥйчөнан Ахмěтан мунӥцыпалӥтěтěһ а. 2010 шараһ ларарца Россěһ 1354705 адамо бүйцуш бу ӥ мўот. Россěһ нохчӥйн мўот бәржӥна хӥларца пхоялға мěттěһ бу (өрсӥйн, ӥнгалсан, ғěзалойн а, нěмцойн а мěттанӥйн тěъәһа). Нохчӥйчөнан (өрсӥйн маттаца нӥйсса) офӥцыальнӥ мўот а, кхӥн Дěғастанан лӥтěратуран мěттанěһ цһа мўот а бу ӥза. ӹъӥлманчашна хěтарěһ, нохчӥйн йозанан ӥсторӥ шěн орамашкаһ дукха гěнара сһайоғуш йу. Кхо~дӥъ эзар шо һалха дәхначухуррӥташ, урарташ олчу қәмнӥйн йоза түдуш, ӹъӥлманчаша пайдаөцу хӹъӥнцалěрчу вайнěхан мěттанěһ а. Шӥрачу урартӥйн, хӹъӥнцалěрчу нохчӥйн мěттанашкаһ цһәнайоғуш алссам мěттӥгаш карайо. Үш йу лěксӥкěһ, морфологěһ, сӥнтаксӥсěһ, дошкхолларан кěпашкаһ. Оцу а, кхӥболчу а ӥсторӥчěскӥ хаамашна тӹъě а тěвжаш, дүнěнаһ а шайн цӹъěрш йěвзаш болчу ӹъӥлманчаша бӥлгалдәкхӥна: нохчӥй, ғалғай, бацой шěх сһабěвла долу шӥра қам Урарту пачһалкхěрчу қәмнӥйн маттаца шěн мўот цһәнабоғуш хӥлар. Цу тӹъě а дөғна урартӥйн клӥнопӥсь нохчӥйн а шӥра йоза ларало, боху ӹъӥлманчаша.
eng-2013: Nokhchiyn mwot (o'rs. Chechenskiy yazihk) - vaynekhan mettaniyn yuqa boghu mwot a, nokhchiyn qoman mwot. Nokhchiyn mwot ba'rzhina bu Nokhchiyn Respublikex, Ghalghaychox, Deghastanan Khasi~e'vlan ky'^oshtex a y'^ovkhan ky'^oshtex a Babayurtan ky'^oshtex a Kizilyurtan ky'^oshtex a, Gu'rzhiychohnan Akhmetan munici'palitetex a. 2010 sharax lararca Rossex 1354705 adamo bu'ycush bu i mwot. Rossex nokhchiyn mwot ba'rzhina khilarca pkho'algha mettex bu (o'rsiyn, ingalsan, ghezaloyn a, nemcoyn a mettaniyn te^ahxa). Nokhchiychohnan (o'rsiyn mattaca niyssa) oficihal'ni mwot a, kkhin Deghastanan literaturan mettanex cxa mwot a bu iza. y'^ilmanchashna khetarex, nokhchiyn yozanan istori shen oramashkax dukkha genara sxayoghush yu. Kkho~di^ e'zar sho xalkha da'khnachukhurritash, urartash olchu qa'mniyn yoza tu'dush, y'^ilmanchasha paydaohcu khy'^incalerchu vaynekhan mettanex a. Shirachu urartiyn, khy'^incalerchu nokhchiyn mettanashkax cxa'nayoghush alssam mettigash karayo. U'sh yu leksikex, morfologex, sintaksisex, doshkkhollaran kepashkax. Ocu a, kkhibolchu a istoricheski khaamashna ty'^e a tevzhash, du'nenax a shayn cy'^ersh yevzash bolchu y'^ilmanchasha bilgalda'kkhina: nokhchiy, ghalghay, bacoy shekh sxabevla dolu shira qam Urartu pachxalkkherchu qa'mniyn mattaca shen mwot cxa'naboghush khilar. Cu ty'^e a do'ghna urartiyn klinopis' nokhchiyn a shira yoza laralo, bokhu y'^ilmanchasha.
lat-2013: Noħçiyn mwot (örs. Çeçenskiy yazık) - vayneħan mettaniyn yuqa boğu mwot a, noħçiyn qoman mwot. Noħçiyn mwot bäržina bu Noħçiyn Respublikeh, Ğalğayçoh, Değastanan Ȟasi~ěvlan kÿˆošteh a ÿˆovħan kÿˆošteh a Babayurtan kÿˆošteh a Kizilyurtan kÿˆošteh a, Güržiyçönan Aħmetan municıpaliteteh a. 2010 šarah lararca Rosseh 1354705 adamo büycuš bu i mwot. Rosseh noħçiyn mwot bäržina ħilarca pħoâlğa metteh bu (örsiyn, ingalsan, ğezaloyn a, nemcoyn a mettaniyn teˆäha). Noħçiyçönan (örsiyn mattaca niyssa) oficıal'ni mwot a, kħin Değastanan literaturan mettaneh cha mwot a bu iza. ÿˆilmançašna ħetareh, noħçiyn yozanan istori šen oramaškah dukħa genara shayoğuš yu. Kħo~diˆ ězar šo halħa däħnaçuħurritaš, urartaš olçu qämniyn yoza tüduš, ÿˆilmançaša paydaöcu ħÿˆincalerçu vayneħan mettaneh a. Širaçu urartiyn, ħÿˆincalerçu noħçiyn mettanaškah chänayoğuš alssam mettigaš karayo. Üš yu leksikeh, morfologeh, sintaksiseh, doškħollaran kepaškah. Ocu a, kħibolçu a istoriçeski ħaamašna tÿˆe a tevžaš, dünenah a šayn cÿˆerš yevzaš bolçu ÿˆilmançaša bilgaldäkħina: noħçiy, ğalğay, bacoy šeħ shabevla dolu šira qam Urartu paçhalkħerçu qämniyn mattaca šen mwot chänaboğuš ħilar. Cu tÿˆe a döğna urartiyn klinopis' noħçiyn a šira yoza laralo, boħu ÿˆilmançaša.
arab-2013: نۆخچێين موۆت (ۉرس. چۏچۏنسكێي يازئك) - ۋاينۏخان مۏتتانێين يۇقا بۆغۇ موۆت ا، نۆخچێين قۆمان موۆت. نۆخچێين موۆت بأرژێنا بۇ نۆخچێين رۏسپۇبلێكۏه، غالغايچۆه، دۏغاستانان خاسێ~ؤۋلان كېءۆشتۏه ا ېءۆۋخان كېءۆشتۏه ا بابايۇرتان كېءۆشتۏه ا كێزێليۇرتان كېءۆشتۏه ا، گۈرژێيچۉنان اخمۏتان مۇنێڅئپالێتۏتۏه ا. 2010 شاراه لارارڅا رۆسسۏه 1354705 ادامۆ بۈيڅۇش بۇ ێ موۆت. رۆسسۏه نۆخچێين موۆت بأرژێنا خێلارڅا پخۆٵلغا مۏتتۏه بۇ (ۉرسێين، ێنگالسان، غۏزالۆين ا، نۏمڅۆين ا مۏتتانێين تۏءأها). نۆخچێيچۉنان (ۉرسێين ماتتاڅا نێيسسا) ۆفێڅئال'نێ موۆت ا، كخێن دۏغاستانان لێتۏراتۇران مۏتتانۏه څها موۆت ا بۇ ێزا. ېءێلمانچاشنا خۏتارۏه، نۆخچێين يۆزانان ێستۆرێ شۏن ۆراماشكاه دۇكخا گۏنارا سهايۆغۇش يۇ. كخۆ~دێء ؤزار شۆ هالخا دأخناچۇخۇررێتاش، ۇرارتاش ۆلچۇ قأمنێين يۆزا تۈدۇش، ېءێلمانچاشا پايداۉڅۇ خېءێنڅالۏرچۇ ۋاينۏخان مۏتتانۏه ا. شێراچۇ ۇرارتێين، خېءێنڅالۏرچۇ نۆخچێين مۏتتاناشكاه څهأنايۆغۇش السسام مۏتتێگاش كارايۆ. ۈش يۇ لۏكسێكۏه، مۆرفۆلۆگۏه، سێنتاكسێسۏه، دۆشكخۆللاران كۏپاشكاه. ۆڅۇ ا، كخێبۆلچۇ ا ێستۆرێچۏسكێ خااماشنا تېءۏ ا تۏۋژاش، دۈنۏناه ا شاين څېءۏرش يۏۋزاش بۆلچۇ ېءێلمانچاشا بێلگالدأكخێنا: نۆخچێي، غالغاي، باڅۆي شۏخ سهابۏۋلا دۆلۇ شێرا قام ۇرارتۇ پاچهالكخۏرچۇ قأمنێين ماتتاڅا شۏن موۆت څهأنابۆغۇش خێلار. څۇ تېءۏ ا دۉغنا ۇرارتێين كلێنۆپێس' نۆخچێين ا شێرا يۆزا لارالۆ، بۆخۇ ېءێلمانچاشا.
